Ιστορία - Μυθολογία

Ιστορία

Η ιστορία της ελιάς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή των ανθρώπων της Μεσογείου.  Η καλλιέργεια της ελιάς στον Κόσμο γίνεται στις ζώνες με γεωγραφικό πλάτος μεταξύ 30ο και 45ο βόρειο και 30ο και 40ο νότιο, στις οποίες επικρατούν οι πιο κατάλληλες κλιματικές συνθήκες για την ανάπτυξη και την καρποφορία της.

Η εμφάνιση της ελιάς εντοπίζεται σε μεγάλο βάθος στην ανθρώπινη ιστορία και προϊστορία.  

Οι επιστήμονες, με έρευνες που βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη,  ανακάλυψαν στα ηφαιστειογενή πετρώματα της Σαντορίνης φυτικά απολιθώματα φύλλων ελιάς με την εντυπωσιακή ηλικία των 50.000-60.000 ετών!  Η συστηματική καλλιέργειά της είχε ήδη αρχίσει από τις προϊστορικές εποχές του Λίθου και του Χαλκού.

Το ελαιόλαδο και ο καρπός του δεν εγκατέλειψαν ποτέ την Ελλάδα, από τότε έως σήμερα.

Μυθολογία

Η ελιά ήταν το ιερό δέντρο της πόλης της Αθήνας.  Σύμφωνα με το μύθο, η θεά Αθηνά πρόσφερε την ελιά, σύμβολο γονιμότητας, ως δώρο στους Αθηναίους, οι οποίοι σε ένδειξη ευγνωμοσύνης έδωσαν το όνομα της θεάς στην πόλη τους.  
Στην Ακρόπολη  υπήρχε η ιερή ελιά της Αθηνάς, η πρώτη ελιά που η θεά χάρισε στους Έλληνες, και στην Ακαδημία υπήρχαν οι 12 ιερές ελιές (Μορίαι) και ο ιερός ελαιώνας, από τον οποίο προερχόταν το λάδι που δινόταν ως έπαθλο στους νικητές των Παναθηναίων.

Οι Αθηναίοι στα νομίσματά τους απεικόνιζαν τη θεά Αθηνά με στεφάνι ελιάς στο κράνος της και έναν αμφορέα με λάδι στο χέρι (ή κλαδί ελιάς).

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την ελιά σύμβολο των Ολυμπιακών ιδεωδών, της Ειρήνης, της Σοφίας και της Δόξας.  Το μοναδικό βραβείο που έστεφαν τους Ολυμπιονίκες ήταν ένα στεφάνι (κότινος) από άγρια ελιά που την ονόμαζαν «καλλιστέφανο».  Σύμφωνα με το μύθο, η «καλλιστέφανος ελαία», από της οποίας κλαδιά φτιαχνόταν ο κότινος,  ήταν η πρώτη ελιά που μεταφυτεύθηκε στην Ολυμπία από τον Ηρακλή μετά την ολοκλήρωση των 12 άθλων του.    
Με κλάδους ελιάς ήταν στεφανωμένο και το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία στην Ολυμπία, έργο του Φειδία, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.